Foshnje me “tre prindër”, 8 lindje të suksesshme në Britani me një teknikë të avancuar gjenetike

Tetë foshnje janë lindur në Mbretërinë e Bashkuar përmes një teknike novatore që përfshin material gjenetik nga tre persona të ndryshëm, me qëllimin për të parandaluar sëmundjet mitokondriale – çrregullime të rënda, shpesh fatale, që trashëgohen nga nëna.

Teknika, e zhvilluar në Universitetin e Newcastle dhe aplikuar nga Qendra e Fertilitetit në të njëjtin qytet, kombinon vezën dhe spermën e prindërve biologjikë me një vezë dhuruese që përmban mitokondri të shëndetshme.

Ligjërisht e miratuar në Britani prej një dekade, kjo metodë tashmë ka prodhuar rezultatet e para konkrete: foshnje të shëndetshme dhe pa gjurmë të sëmundjes.

Sipas ekspertëve, fëmijët trashëgojnë rreth 99.9% të ADN-së nga prindërit e tyre dhe vetëm 0.1% nga dhuruesja – konkretisht mitokondritë, të cilat janë thelbësore për prodhimin e energjisë në trupin e njeriut.

Rreth një në 5,000 foshnje lindin me sëmundje mitokondriale, që mund të çojnë në dëmtime të trurit, verbëri, dështim të organeve dhe vdekje të hershme. Teknika e re synon të shmangë këtë trashëgimi duke zëvendësuar mitokondritë e dëmtuara të nënës me ato të dhurueses.

Procedura është e ndërlikuar dhe realizohet në kushte të kontrolluara laboratorike. Të dy vezët – e nënës dhe e dhurueses – fertilizohen me spermën e babait. ADN-ja bërthamore e prindërve ruhet, ndërsa mitokondritë nga dhuruesja sigurojnë funksionimin e duhur të qelizave.

Zëra nga prindërit: Nga dhimbja në shpresë

Familjet që kanë përfituar nga kjo teknologji kanë zgjedhur të mbeten anonime, por përmes deklaratave publike kanë shprehur mirënjohjen e tyre.

“Pas viteve me pasiguri, kjo trajtim na dha shpresë – dhe më pas vajzën tonë,” – shprehet një nënë që ka lindur një vajzë përmes metodës. “E shohim sot, plot jetë dhe mundësi, dhe jemi të mbushur me mirënjohje.”

Nëna e një djali shton: “Falë këtij përparimi të jashtëzakonshëm dhe mbështetjes që morëm, familja jonë e vogël është më në fund e plotë. Barrën emocionale të sëmundjes mitokondriale e ka zëvendësuar shpresa dhe gëzimi.”

Sipas ekipit të Newcastle, pritet që çdo vit të realizohen deri në 30 lindje përmes kësaj metode. Ajo ofron një alternativë të sigurt për prindërit që kanë humbur më parë fëmijë për shkak të sëmundjeve mitokondriale dhe që rrezikojnë të përballen sërish me të njëjtin fat.

Teknologjia është vlerësuar si një hap gjigant në mjekësinë gjenetike dhe fertilitetin, duke hapur rrugë për ndërhyrje më të avancuara në të ardhmen – me qëllimin për të parandaluar sëmundje të trashëgueshme dhe për të dhënë jetë të shëndetshme aty ku më parë ekzistonte vetëm frikë dhe pasiguri.